Thưa các cụ,
các ông, các bà cùng toàn thể bà con nội, ngoại họ Trần thôn Hoàng Xá!
Trong không
khí tưng bừng phấn khởi và trang trọng của buổi lễ dâng hương, khánh thành nhà
thờ Họ, thay mặt HĐGT tôi xin nhiệt liệt chào mừng các cụ, các ông, các bà,
trai gái, dâu rể, con cháu nội, ngoại họ Trần thôn Hoàng Xá, những người đã và
đang ra sức làm việc, học tập làm rạng rỡ cho gia đình, dòng họ, quê hương đất
nước – Những người trong thời gian qua đã đồng tâm hiệp lực, góp công, góp của
cho sự hoàn thành tốt đẹp công trình xây dựng nhà thờ Họ Trần, có ý nghĩa vô
cùng trọng đại này - Để hôm nay, chúng ta có thể hội ngộ chung vui mừng thắng lợi.
Thưa toàn thể
gia tộc!
Nhân buổi họp
mặt có đông đủ họ tộc, tôi xin nêu lại một số điều về họ ta cũng như về nhà thờ
Họ để chúng ta thêm thiểu biết, thêm tự hào và phát huy truyền thống tốt đẹp của
dòng họ, thấy được việc xây dựng thành công nhà thờ Họ có ý nghĩa vô cùng sâu sắc.
Từ đó thêm thống nhất ý chí thực hiện những công việc làm cho họ ta ngày càng
thêm lớn mạnh.
Như mọi người
đều biết, họ Trần là một họ lớn lâu đời ở thôn Hoàng Xá. Kể từ khi đức Thủy Tổ
khởi nghiệp ở làng ta đến nay đã gần 400 năm. Trải qua bao thời cuộc thăng trầm,
nhờ phúc âm Tổ đường, họ Trần ta vẫn không ngừng phát triển, đến nay đã có 17 đời
con cháu. Còn hiện diện cao nhất là đời thứ 12 là cụ bà Tư Tụy, 101 tuổi, ở chi
Giáp, đồng thời là vị cao niên nhất thôn Hoàng Xá. Mười bảy đời con cháu tạo
nên 2 chi 4 ngành. Chi Giáp là chi trưởng, chi Ất là chi thứ với hàng trăm hộ
gia đình, hàng ngàn con cháu nội, ngọai. Nối tiếp truyền thống của Tổ Tiên, Họ
ta luôn lấy Nhân, Đức, Hiếu, Nghĩa, Cần, Kiệm, Khiêm, Nhường làm đầu trong việc
giáo dục con cháu, nên đã xây dựng được một gia tộc có kỷ cương nề nếp. Con
cháu họ Trần nhìn chung là những người làm ăn chân chính, cần cù tiết kiệm
không khoe khoang, đua đòi, biết khoan dung, độ lượng, đùm bọc lẫn nhau. Thời
nào, Họ ta cũng có nhiều người quan tâm đến công việc họ hàng, làng nước. Từ việc
tôn tạo đình, chùa, tu bổ nghĩa trang, xây dựng khuôn viên liệt sỹ… đến việc
xây dựng nhà thờ Chi, nhà thờ Họ đều còn ghi đậm dấu ấn về sự đóng góp đáng kể
của nhiều thế hệ con cháu họ Trần.
Hiện nay,
cùng với sự đi lên của đất nước, đời sống tinh thần và vật chất của bà con
trong họ không ngừng được nâng cao. Mọi nhà được yên bình, no đủ. Có nhiều hộ
khá giả. Một số hộ thuộc loại giàu có ở quê ta. Ai cũng được học hành. Nhiều
con cháu là tiến sỹ, thạc sỹ, bác sỹ, cử nhân, kỹ sư. Nhiều người là nhà doanh
nghiệp, cán bộ quản lý, cán bộ quân đội, giữ trọng trách trong các cơ quan đơn
vị. Nhiều con cháu họ ta đạt thành tích cao trong các kỳ thi Quốc gia, quốc tế,
làm rạng danh dòng họ, quê hương, đất nước.
Trong hai cuộc
kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, nhiều bà con họ ta đã góp phần đáng kể tiền
của, công sức và xương máu, được Nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý. Nhiều
người con ưu tú của Họ ta đã hiến dâng cả cuộc sống của mình cho sự nghiệp vĩ đại
của Dân tộc, tô thắm thêm trang sử vàng của dòng họ. Tự hào về truyền thống vẻ
vang của dòng họ, chúng ta càng nhớ ơn Tiên Tổ, càng phải cố gắng gìn giữ và
phát huy hơn nữa, khiêm tốn nhìn ra những thiếu sót tồn tại để quyết tâm khắc
phục, đưa Họ ta ngày thêm lớn mạnh.
Thưa toàn thể
gia tộc !
Phong tục thờ
cúng Tổ Tiên thể hiện đạo lý “ Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta từ ngàn đời
nay. Đây là truyền thống tâm linh rất đỗi tự hào của người Việt Nam, trên thế
giới không mấy nơi có được. Đất nước có Quốc Tổ, có Đền Hùng thờ Quốc Tổ, có
ngày giỗ Tổ 10/3. Dòng họ có Tổ họ, có nhà thờ Họ, có ngày giỗ Tổ. Trước đây Tổ
Tiên ta đã có nhà thờ họ ở khu vực này. Nhà thờ họ do trưởng họ quản lý, sử dụng
để thờ cúng Tổ tiên, Cách đây khoảng trăm năm, do hoàn cảnh bức bách cùng những
suy tính chưa thấu đáo, nhà Trưởng đã chuyển nhà thờ đi nơi khác, chỉ là ngôi
nhà gỗ lợp lá, sau nâng cấp thành mấy gian nhà gạch ngói cấp bốn nhỏ bé mà hiện
nay bà Thoa – con gái họ đang sử dụng. Việc di dời này không được họ tộc đồng
thuận, gây ra bất hòa trong họ, khiến nơi thờ phụng Tổ tiên không được chăm lo.
Do tình hình như vậy nên việc giỗ chạp cũng rất đơn sơ, không quy tụ được con
cháu. Khiến cho trước đây nhiều người không nhớ ngày giỗ Tổ, không biết nhà thờ
họ ở chỗ nào. Có người lầm tưởng nhà thờ Tổ chi Ất là nhà thờ Tổ họ. Mấy chục
năm sau, gia đình Trưởng họ lại xảy ra vài biến cố, vị trí Trưởng họ phải chuyển
giao cho ông Trần Quang Điển – con cụ thứ làm kế trưởng. Theo đề nghị của gia
đình kế trưởng, năm 2000 nhà thờ Tổ được chuyển về nhà ông Trần Quang Điển mặc
dù nơi đây còn rất hạn chế nhưng cũng hợp tình hợp lý, đúng với mong muốn của họ
ta: có nơi thờ phụng Tổ tiên ổn định, sớm tối có người đèn nhang thờ cúng mà vẫn
giữ được quan hệ họ hàng êm ấm. Cả họ yên tâm phấn khởi và có ý định nâng cấp 5
gian nhà cấp bốn thành ngôi nhà thờ xứng tầm vị thế dòng họ. Nhưng rồi lại nảy
sinh một số vấn đề rắc rối phức tạp. Vấn đề nhà thờ lại gặp khó khăn. Họ hàng lại
lo lắng, suy tính. Nếu không giải quyết được sẽ để lại những hệ lụy khôn lường
cho con cháu sau này. Họ ta cũng khó bề hưng thịnh được. Đây là bài học đau buồn
của một giai đoạn lịch sử trong họ ta. Cần rút kinh nghiệm để không bao giờ tái
diễn.
May thay, nhờ
Trời, Phật, Tổ tiên phù hộ, đầu năm Giáp Ngọ 2014, anh em ông Trần Hữu Du – đời
thứ 15 – Trưởng chi Ất cùng toàn thể bà con chi Ất, với tấm lòng vì Tổ tiên, họ
tộc đã hiến tặng gần 400m2 đất ao để xây dựng nhà thờ. Đây thuộc đất
Tổ khi xưa, do gia đình ông Trần Hữu Dụng – đời thứ 14 – nguyên Trưởng chi Ất,
thân sinh ra anh em ông Trần Hữu Du, đã có công quản lý hàng trăm năm nay.
Nghĩa cử này đã mở ra hướng giải quyết vấn đề nhà thờ được thanh thoát, đưa đến
thắng lợi hôm nay.
Tại cuộc họp
mặt nhân ngày giỗ Tổ 13/8 năm Giáp Ngọ 2014, HĐGT đã đề nghị xây dựng nhà thờ Họ
trên đất ao được hiến tặng. Đúng với lòng mong muốn, họ ta đã biết “bỏ qua quá
khứ, hướng tới tương lai”, cùng chung lo việc lớn. Họ tộc đã đồng thuận với đề
nghị của HĐGT và nhất trí cả họ sẽ đóng góp kinh phí để xây dựng nhà thờ. Kinh
phí được thu từ hai nguồn đóng góp: đóng góp nghĩa vụ theo nhân khẩu trong nội
tộc với mức vừa phải, thu dần từng đợt, sao cho mọi người đều có thể làm tròn bổn
phận với Tổ tiên. Ngoài ra vận động con cháu nội, ngoại tùy theo hoàn cảnh mà tự
nguyện công đức. Ngay sau đó Ban vận động và Ban xây dựng gồm một số thành viên
có năng lực và tâm huyết trong Họ được thành lập, để thực hiện mọi công việc
xây dựng nhà thờ dưới sự chỉ đạo và giám sát của HĐGT.
Nhờ sự vận động
sâu rộng, khéo léo, sôi động và liên tục, bà con trong họ đã hết lòng ủng hộ,
đóng góp đầy đủ nghĩa vụ và công đức gấp nhiều lần yêu cầu đề ra. Kẻ ít người
nhiều, từ vài trăm ngàn, một vài triệu, đến mười triệu, hai ba mươi triệu đến
vài trăm triệu. Có nhiều người là con gái, con dâu, con rể, cháu ngoại Họ cũng
nhiệt tình công đức đến hai, ba lần.
Chúng ta rất
trân trọng và đánh giá cao nghĩa cử cao đẹp này. Nhờ đó chỉ sau một thời gian
ngắn đã có đủ kinh phí để khởi công và tiếp tục có điều kiện làm thêm các công
trình phụ trợ, mua thêm gần 70m2 đất để xây cổng, làm cho lối vào
nhà thờ được thông thoáng. Dưới sự chỉ đạo của HĐGT, Ban xây dựng tích cực chủ
động tiến hành nhiều công việc như đi khảo sát, lấy mẫu các nhà thờ cổ, thuê
thiết kế và thẩm định thiết kế, chọn hướng nhà, chọn thợ xây dựng, chọn nguyên
vật liệu... Mọi việc được tiến hành hết sức khẩn trương, cẩn thận, chu đáo và
tiết kiệm theo đúng phong thủy và nghi lễ xây dựng.
Ngày 9/9 Giáp
Ngọ 2014, tiến hành lấp ao san nền. Đến ngày 25/9 làm lễ động thổ, khởi công
xây dựng. Ngày 10/11 cùng năm Giáp Ngọ tiến hành đặt nóc, đổ mái. Đến đầu tháng
6 Ất Mùi 2015, toàn bộ công trình xây dựng cơ bản được hoàn thành: gồm 3 gian
nhà thờ bê tông giả gỗ theo đúng qui cách nhà thờ cổ, khang trang đẹp đẽ cùng
các công trình phụ trợ như nhà khách, sân gạch, non bộ, tường bao, cuốn thư, cột
lửa, cổng ra vào. Ngày 25/6 Ất Mùi 2015, Họ ta đã long trọng rước Tổ về nhà thờ
mới, làm lễ định vị bát nhang, lễ hoàn long mạch rất trọng thể, đầy đủ các nghi
thức tâm linh.
Thưa toàn thể
bà con nội, ngoại!
Hiểu biết về
truyến thống dòng họ, về vị thế của họ Trần ở thôn Hoàng Xá, cùng những diễn biến
của nhà thờ họ ta trong thời gian qua, chúng ta càng thấy việc xây dựng thành
công nhà thờ họ có ý nghĩa vô cùng quan trọng và vô cùng sâu sắc. Đây là tài sản
tâm linh vô giá mà thế hệ chúng ta để lại cho muôn đời con cháu sau này. Mong
sao con cháu chúng ta kế tục ngày càng tốt đẹp. Xây dựng thành công nhà thờ họ
đã tạo ra luồng sinh khí mới, động viên con cháu nội, ngoại tự hào về dòng họ,
nhớ về nguồn cội, có nơi chốn thường xuyên thăm viếng, gắn kết họ hang, thể hiện
nghĩa tình họ tộc. Sự kiện này cũng mở ra một trang sử mới trong họ ta. Rồi đây
các hoạt động trong dòng họ được nâng lên một tầm cao mới, phong phú hơn, nề nếp
hơn, đúng qui cách hơn. Lễ giỗ Tổ phải được tổ chức uy nghi, trang trọng theo
nghi lễ cổ truyền và động viên được con cháu nội, ngoại về dự đông đủ.
HĐGT sẽ được
củng cố để trở thành bộ chỉ huy tối cao của dòng họ, tạo nên sự đồng tâm hiệp lực
trong họ ta. Bản tộc ước, bộ luật xây dựng họ tộc vững mạnh cần sớm được soạn
thảo, thông qua và thực hiện. Các hoạt động khuyến học, khuyến tài, làm việc hiếu
nghĩa cần được xúc tiến và có tác dụng tích cực trong họ tộc. Trước mắt cần ban
hành ngay bản quy định về quản lý và sử dụng nhà thờ họ để mọi người an tâm,
cùng có trách nhiệm quản lý, sử dụng nhà thờ như mong muốn.
Hôm nay trong
không khí tưng bừng phấn khởi tràn ngập niềm vui cùng với những thành quả đã đạt
được, trước anh linh tiên Tổ, chúng ta – những con cháu nội, ngoại họ Trần thôn
Hoàng Xá xin phép Tổ tiên được tuyên bố khánh thành Trần Tộc Từ Đường – Nhà Thờ Họ Trần Thôn Hoàng Xá.
Thưa toàn thể
gia tộc!
Trước khi kết
thúc bài phát biểu, thay mặt HĐGT, tôi xin trân trọng cảm ơn toàn thể bà con nội,
ngoại họ ta đã đồng thuận, hết lòng ủng hộ, đóng góp công của tạo điều kiện
tiên quyết cho HĐGT cùng các Ban vận động và Ban xây dựng hoàn thành thắng lợi
nhiệm vụ cao quý mà họ tộc đã đặt niềm tin tưởng trao cho.
Một lần nữa,
HĐGT cùng toàn thể bà con trong họ đánh giá cao và trân trọng cảm ơn nghĩa cử
cao đẹp với Tổ tiên và gia tộc của anh em ông Trần Hữu Du cùng toàn thể bà con
chi Ất đã hiến tặng đất ao để xây dựng nhà thờ, góp phần quan trọng cho thắng lợi
hôm nay.
HĐGT cùng
toàn thể họ tộc nhiệt liệt biểu dương và ghi nhận công lao của các thành viên
trong Ban vận động, Ban xây dựng và một số vị cao niên trong HĐGT bởi tinh thần
trách nhiệm cao trước Tổ tiên và họ tộc, đã liên tục gần 1 năm qua dành rất nhiều
thời gian, công sức và tâm trí để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ xây dựng nhà thờ
họ như mong muốn.
Nhân dịp này,
họ tộc chúng ta cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới KTS Bùi Minh Thi – người
thiết kế công trình, gửi lời cảm ơn ông Nguyễn Mạnh Thắng đội trưởng cùng toàn
đội thi công – những người có tinh thần trách nhiệm cao, có tay nghề giỏi, đã tạo
dựng cho họ tộc chúng ta một công trình tâm linh hoành tráng và bền vững.
HĐGT xin đề
nghị ghi nhận những công tích trên vào sổ vàng của dòng họ và khắc bia lưu niệm
tại nhà thờ để con cháu sau này noi theo.
Xin kính chúc
các cụ, các ông, các bà cùng toàn thể bà con nội, ngoại an khang – hạnh phúc và
thành đạt. Chúc họ Trần ta đã đoàn kết càng đoàn kết hơn, sao cho trên thuận dưới
hòa, đồng tâm hiệp lực xây dựng họ Trần trường tồn, hưng thịnh.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hoàng Xá, ngày
20 tháng 9 năm 2015
Trần Ngọc Chấn